Tvrđava na Dunavu – najčešće se pomisli na Petrovaradinsku tvrđavu. Potom Kalemegdansku. I niko neće pogrešiti, osim ako požuri da izjavi da su one jedine. To je netačno: sa obala Dunava, u našoj zemlji, putnike i prolaznike posmatraju još 4 druge tvrđave.
Petrovaradinska tvrđava
Najčuvenija, mnogima najomiljenija, ali ujedno i tvrđava koja objedinjuje i legende, uzbudljive priče i misterije.
Arheološka otkrića tvrde da prvo naselje na lokaciji današnje tvrđave datira između 19000 i 15000 godina p.n.e. Međutim, poseban značaj dobija u vreme opasnosti od napada Osmanlija, te Matija Korvin, mađarski kralj, odlučuje da zarati sa Turcima.
Specifično kod tvrđave na Petrovaradinu je što, u vreme ulaska carske Austrije u ovaj kraj, 1688. biva doneta odluka da se tvrđava ojača. Stara, srednjovekovna tvrđava se ruši, kako bi se izgradila nova., po sistemu fortifikacija. Temelj je postavljen 1692., a sama izgradnja trajala je 88 godina.
Urbanih legendi i uzbudljivih priča o Petrovaradinskoj tvrđavi ima mnogo. Priče o skrivenom blagu Petrovaradina, nemanima u tunelima, o skrivanju ljubavnika Marije Terezije samo su jedne od mnogih.
Najveća istina je da ova tvrđava mnogostruko fascinira sve one koji vole Novi Sad, predivne prizore, duge šetnje, legende i dobre kadrove za fotografisanje.
Kalemegdan
Čitav potez Kalemegdana prostire se na 66 hektara i slovi za najznačajniji spomenik kulture i istorije u prestonici. Naravno, dominira tvrđava koja se nalazi na samom ušću Save u Dunav, što joj je oduvek davalo poseban strateški značaj. Tokom osamdesetih godina XIX veka Kalemegdan je pretvoren u park, ali se njegova površina kada je tvrđava bila glavno vojno uporište, koristila za osmatranje neprijatelja.
Danas je Kalemegdan nezaobilazno mesto i za Beograđane, a i za turiste.
Ne propustite ni ovaj tekst: Obilazak napuštenih dvoraca u Srbiji
Tvrđava u Baču
Ova tvrđava je najbolje očuvano utvrđenje srednjeg veka u Vojvodini. Lokalitet, odnosno, mesto na kom je izgrađena, svedoči o vekovima korišćenja ovog utvrđenja čija je sudbina usko povezana sa Dunavom – granicom među narodima i civilizacijama.
Nastanak dela današnje tvrđave u Baču vezuje se za period između 1338. i 1342. godine, u vreme kada je kralj Karlo Robert Anžujski osnaživao granice svog kraljevstva. Istorijske situacije, kako to obično biva, uticale su na to da je bila rušena, čak i paljena, a napuštena je 1704. godine, nakon miniranja.
Ipak, tvrđava i Baču 1948. dobila je status spomenika kuture, što je zaustavilo njeno dalje propadanje, a to je ujedno otvorilo i puteve za njeno očuvanje. Danas je ona proglašena za prostornu kulturno-istorijsku celinu od izuzetnog značaja za našu zemlju.
Smederevska tvrđava
Smederevska tvrđava smatra se jednom od najvećih srednjovekovnih ravničarskih tvrđava u Evropi. Istovremeno je i poslednje veliko arhitektonsko delo iz ovog perioda.
Sastoji iz dva dela: Veliki i mali grad. U Malom gradu se nalaze ostaci nekadašnjeg dvorca u kom je boravila despotova porodica ali i plemstvo. Veliki grad je kasnije podignut i služio je za sklanjanje stanovništva prilikom turskih osvajanja.
Obilazak Smedereva najčešće se odvija u jesen, u vreme manifestacije „Smederevska jesen“. Reč je o najstarijem prazniku grožđa i vina, i tada tvrđava ponovo bljesne starim sjajem.
Golubac
Golubačka tvrđava prvi put se spominje 1335.godine – kao utvrđenje sa ugarskom vojnom posadom. Ipak, jasno je da je podignuta pre pomenute godine, ali se ne zna ko ju je podigao ni kada tačno. Na kartama koje datiraju iz srednjeg veka ime njeno ime ispisano je: Galambas, Galambocy, Colombazo... u svakom od tih mnogobrojnih naziva, osnovu čini reč: golub.
Misterija imena potiče od legende o osmanskom zapovedniku kojni se zaljubio u meštanku Golubanu. Golubana nije htela da uđe u njegov harem, zato su je kaznili: okovali su je za stenu, kako bi se pokajala zbog svoje odluke, te je tako i stradala.
Danas Golubačka tvrđava pripada Rezervatu prirode Tvrđava Golubački grad, odnosno, prostoru koji je ulaz u Đerdapsku klisuru.
Ramska tvrđava
Nalazi se na teritoriji opštine Veliko Gradište, i jedan je jedan je od najznačajnijih spomenika Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Smederevo.
Na strmoj kamenoj litici na desnoj obali lepog Dunava sada su zidine srednjovekovnog Rama. Danas je tu selo, nekadašnja varoš, koje nosi ime istoimene tvrđave. Izvesno je da je u Ramu boravio i Atila Bič Božji.
