Gradska kuća u Zrenjaninu izgrađena je kao sedište Torontalske županije. Izgradnja je otpočeta 1816. godine, prema planovima glavnog inženjera po imenu Jozef Fišer. Krasili su je otvoreni balkon i 4 monolitna mermerna stuba. Ti radovi su trajali četiri godine i 1820. se u ovu zgradu uselilo županijsko činovništvo.
Današnja Gradska kuća tadašnja palata podignuta je na mestu na kom se nalazila Kraljevska kameralna upravna zgrada koja je, nažalost, izgorela 1807. godine. U tom požaru stradao je skoro čitav grad. Takođe, županijska palata useljena 1820. ubrzo je postala mala za činovnički aparat koji se brojčano povećavao iz godine u godinu. Stoga se 1876. godine Janoš Danijel, podžupan Torontalske županije, zajedno sa glavnim inženjerom posvetio izradi plana za proširenje ove zgade.
Njihov predlog imao je dosta nedostataka te nije bio prihvaćen, ali je problem smeštaja mnogobrojnog činovničkog aparata bio hitna stvar i moralo se nešto uraditi.
Županijska palata i prihvaćeni plan za rekonstrukciju
Na inicijativu podžupana Bele Talijana, 1881. godine trebalo je izraditi planove za rekonstrukciju i dogradnju Županijske palate. Taj će kompleks, kasnije, postati poznat kao Gradska kuća. Tom su poslu pristupila dvojica uglednih ljudi čija su ime bila nadaleko poznata u svetu ugarske arhitekture – Eden Lehner i Đula Partoš. Po projektima ovih stručnjaka bila je izgrađena zgrada gimnazije u Sremskim Karlovcima, zgrada trezora u Budimpešti, županijske zgrade u Segedinu i Somboru…
Zanimljivo je da je Đula Partoš upravo u Velikom Bečkereku pohađao gimnaziju. Možda je upravo taj podatak bio značajan za njegovo donošenje odluke da se prihvati ovog posla. Bilo je predviđeno da se izgrade dva bočna krila zgrade i da se adaptira i proširi postojeći centralni deo.
Sa izgradnjom bočnog krila počelo se u junu 1885. Prilikom kopanja temelja pronađene su zidine Bečkerečke tvrđave porušene nakon Karlovačkog mira. Tom su prilikom nađeni još i novac, glinene posude i arheološki materijal koji je potom stručno obrađen i sačuvan. Današnja gradska kuća oba svoja krila dobila je godinu dana kasnije.
Poslovi oko rekonstrukcije koje je trebalo dovršiti, započeti su u jesenjem periodu 1886. Uz to se radilo i na dogradnji središnjeg dela zgrade. Kada je postavljan kamen temeljac organizovana je i svečanost kojoj su prisustvovali najviši zvaničnici županije. Tada je ispod temeljca postavljena i bakarna urna u koju su smeštena dokumenta i odluke o izgradnji, izveštaji o poslovanju, novac i primerci novina iz tog vremena.
Godinu dana kasnije središnji deo palate bio je završen. Svečano otvaranje ovog kompleksa rađenog u stilu neobaroka bilo je 16. januara 1888. godine.
Gradska kuća i enterijer
Gradska kuća koja i danas zrači lepotom jačom od vremena veoma je lepa i iznutra. U njoj se nalazi oko 130 kancelarija – one su međusobno povezane hodnicima i stepeništem. U prizemlju zgrade su se nekada, sa leve strane, nalazili stanovi namenjeni velikom županu i podžupanu Torontalske županije. Zatim su te prostorije prilagođene potrebama činovništva, adminstracije, te su pretvorene u kancelarije.
Gradska kuća ima centralni hol u kom se nalazi dvokrako stepenište od ružičastog mermera. Tim stepenicama stiže se do hola ispred Barokne sale – ona zauzima centralni deo zgrade na spratu. Ranije su u njoj bile održavane županijske skupštine, a danas skupštinske sednice Grada. Izgled koji ima danas dobila je nakon požara u kom je izgoreo centralni deo zgrade, kada je centralni toranj propao u svečanu salu. Posle ovog nemilog događaja pristupilo se rekonstrukciji i obnovi svečane sale. Za taj posao angažovan je poznati slikar Velikog Bečkereka – Jožef Gojgner. Zahvaljujući njemu gradska kuća dobila je gipsanu plastiku na zidovima i tavanici, i ukrasna stakla, tačnije, vitraže na prozorima.
Najlepši od njih upravo je u holu ispred Barokne sale. Ti vitraži koji gledaju na Gradsku baštu delo su najvećeg vitražiste tog vremena (XIX vek) – Eduarda Kracmana. To znači da Gradska kuća ima prozore koje ne krasi samo lepota, već koji imaju i umetničku vrednost.
Gradska kuća od svog nastanka pa do danas bila je i ostala najlepša palata u gradu. Zanimljivo je da nije menjala svoju namenu, ali je sačuvala i svoju vizuelnu autentičnost. I tada a i sada, sve važne odluke koje se tiču grada i regiona donosile su se upravo u ovoj zgradi, što znači da je ona bila i ostala višeznačno upečatljiv i snažan simbol Zrenjanina.
